ვიდეოების არქივი...

ჩვენი დირექტორი,ირმა კვაჭანტირაძე გალობს წმ.ექვთიმე ღვთისკაცის ტროპარ-კონდაკს  სხვა მგალობლებთან ერთად.

ჩვენი დამონტაჟებული ვიდეო ექვთიმე თაყაიშვილის შესახებ 

ჩვენ შესახებ...

                Cven Sesaxeb

Aaq warmodgenil blogze imuSava jgufma Semdegi SemadgenlobiT:

1- sergo wilosani

2- raul xergiani

3- naTia fircxalaiSvili

4- anano gorozia
5-qeTi wilosani

 Cven varT q.lanCxuTis #3 sajaro skolis me-11 klasis moswavleebi.
cota xnis win  direqtorisagan miviReT informacia,rom saqarTvelos meWurWleTuxucesis eqvTime TayaiSvilis dabadebidan 150 weli Sesrulda da iuneskos egidiT es weli mis saiubileo wlad gamocxadda .aseve CvenTvis cnobili gaxda,rom amasTan dakavSirebiT saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministrom konkursi gamoacxada,blogis Seqmnaze,samuSao TemiT "ra viciT eqvTime TayaiSvilis Sesaxeb ."

CvenTvis ormagad saintereso iyo am Temaze muSaoba,radgan gakveTilebze araerTxel gvisaubria eqvTime TayaiSvilsa da mis Rvawlze.gadavwyviteT ufro Rrmad Segveswavla misi cxovreba : gavecaniT sxvadasxva naSromebsa da literaturas mis Sesaxeb, aseve vewvieT muzeums ozurgeTis raion sofel lixaurSi,sadac mravali saintereso nivTi Tu suraTi vnaxeT,ramac saSualeba mogvca ufro naTlad dagvenaxa eqvTime TayaiSvilis cxovreba da misi ganvlili gza.
imis gaazreba,rom arsebobda adamiani,romelsac dRes "qarTuli sagnaZuris mcvelad" da "RvTiskacad" moixsenieben, did siamayes aRZravs TiToeul CvenganSi.
Cveni blogis saTauri SemTxveviT ar agvirCevia, eqvTime TayaiSvilis biografiis siRrmiseulad gacnobis Semdeg,naTeli gaxda,rom wm.grigol xanZTelis Semdeg, wm.eqvTime RvTiskacs Tavisuflad SeiZleba ewodos "zecisa kaci da qveynisa angelozi."

daxmarebisTvis did madlobas vuxdiT,Cveni skolis (q.lanCxuTis #3 sajaro skola) direqtors irma kvaWantiraZes da istoriis pedagogs izo zenaiSvils.

ექვთიმეს ბავშვობა

 1863 wlis 5 ianvars ozurgeTis raion sof. lixaurSi,aznaur svimon TayaiSvilis ojaxSi, mesame vaJi patara eqvTime TayaiSvili daibada. misi dabadeba aravis ar uzeimia,radgan bavSvis mama loginad iyo Cavardnili da imave dReebSi gardaicvala kidec.male dediTac daoblda,is Tavad ixsenebs dedasTan ganSorebis tragikul wuTebs;”xuTi wlisa vyofilvar,rom dedis gverdidan avuyvanivar bebias.deda gardacvlili iyo da me isic ar vicodi,ras niSnavda sikvdili.maxsovs TmagaSlili da saxedaxokili bebia,mozluqune ufrosi da-Zmebi,ezoSi gaWedili naTesavebi,mezoblebi.oTaxSi dasvenebuli mSvidad mZinare deda,romelTan gamosaTxovebladac mimiyvanes arc ki ganZreula,arc ki iRimeboda,civi da miukarebeli iyo,me SemeSinda da avtirdi. Ees iyo da es, amis meti im mZime dReebisa,araferi dammaxsovrebia.” N

nabolara eqvTimesa da mis Zmebs meurved dauniSnes ufrosi dis meuRle simon goTua, amave dros bavSvebis aRzrdaze zrunavdnen: bebia da daqvrivebuli mamida. gansakuTrebuli siyvaruliT eqvTime bebia makas ixsenebs “ar gvarCevda bavSvebs, magram me ufro mibralebda,aravisgan iseTi mofereba,alersi da mzrunveloba ar maxsovs,rogorc bebiisagan.” marTlac, Sesabrali Sesaxedi iyo patara eqvTime.sami wlisa xidan gadmovarda da fexi moutexavs,xSirad bavSvebi sofelSi “koWlabuxas” eZaxdnen. Fexis adreve dazianebis gamo eqvTime mTeli cxovrebis manZilZe xeljoze dayrdnobiT dadioda, magram mainc Cqari siaruli uyvarda.

TiTqos yvelas ecodeboda,magram aravin mas ar anebivrebda,

ექვთიმეს მოსწავლეობის ხანა

1870 w. Svidi wlis eqvTime ozurgeTis samazro saswavlebelSi miabares,rogorc Tavad ixsenebs: “ mxolod maSin miyides Coxa da wuRebi.es iyo bavSvobaSi pirveli da ukanaskneli xeiriani Cacma Cemi.CemTvis saxelmZRvanelo wignic ki arasodes aravis uyidia…vixsomebdi imas,rasac zepirad mogviTxrobda maswavlebeli,zogjer ki sxva moswavleebs vexmarebodi gakveTilebis daswavlaSi da am saxiT vsargeblobdi maT wignebs .”

sami wlis Semdeg, ozurgeTis samazro saswavlebeli qalaqis skolad gadaukeTebiaT.programa Secvlila da swavlac gaxangrZlivebula.eqvTimes kvlav rom 4 weli ar dasWirveboda 1874 w. foTis samazro saswavlebelSi gadauyvaniaT,romelic 1875 w. daumTavrebia.

Saswavleblis damTavrebis Semdeg siZe da biZa bevrs arwmunebda 12 wlis eqvTimes soflis gadamwerad daewyo muSaoba. Magram principulobam da swavlisadmi dauokebelma ltolvam ganapiroba is,rom uari ganacxada moxelis iol da im droisaTvis ramdenadme Semosavlian saqmeze. verc usaxsrobam SeaSfoTa igi.

1876 w. eqvTime swavla ganagrZo quTaisis pro gimnaziaSi, oTxwliani swavlebis Semdeg ki dasves klasikuri gimnaziis V klasSi.

moxuci mecnieri SemdegSi gulistkiviliT ixsenebda : “ quTaisSi gamgzavrebis win,gareT Zlier cioda. Aravis gaxsenebia CemTvis sazamTro tanisamosi gaemzadebina,mxolod waRebi da parusinis bluza mecva.” 
gimnaziaSi swavlis dros,eqvTime mudmivad xelmokleobas ganicdida,gimnazia gulkeTil adamianTa daxmarebit daamTavra: “ nasesxebi fulis wyalobiT daviwye swavla,Sevecode gimnaziis inspeqtors,oblobisa da siRaribis cnoba momatanina,swavlis gadasaxadisagan gamaTavisufla da radgan pansionSi adgili aRar iyo sanacvlod 8 maneTi daminiSna yovelTviurad.”_ aRniSnavs is. eqvTime TayaiSvils quTaisis klasikuri gimnazia vercxlis medliT daamTavra.1883 w. mieca kavkasiis olqis stipendia,romelsac swavlis gagrZelebis SemTxvevaSi gamoiyenebda.

ექვთიმე პეტერბურგის უნივერსიტეტში

1883 w. seqtemberSi swavla ganagrZo peterburgis universitetis istoriul-filologiur fakultetze. lixaureli, axalgazrda eqvTimesaTvis ,romelic saqarTvelos gareT arc erT qveyanaSi namyofi ar iyo ,ruseTis imperiis sataxto qalaqSi cxovreba Zalian bevrs niSnavda.eqvTime SemdgomSi Tavad ixsenebda : “ me imTaviTve usaTuod mindoda peterburgis universitetSi Sesvla,radgan petergburgi ufro evropuli qalaqi iyo,vidre magaliTad moskovi.” Aაq gaufarTovda mas azrovnebiTi da mxedvelobiTi areebi , miiRo akademiuri ganaTleba da gaecno mowinave qarTvelebsac : ilia WavWavaZes, vaJa-fSavelas da bevr sxvas.studentobisas eqvTime aqtiur monawileobas Rebulobda studentTa mier gamarTul sxvadasxva saxis RonisZiebebSi . es iqneboda xelmokleTA dasaxmareblad gamaRtuli saRamoebi Tu sxva. erTxel,aseT saqmianobasTan dakavSirebiT, igi saamisod arCeul delegacies sxva wevrebTan erTad saTaTbirod hxlebia peterburgSi Casul ilia WavWavaZes da am ukanasknelis rCeviT studentebs karga mozrdili Tanxa gadaecaT, wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebisaTvis.ase gascnobia eqvTime TayaiSvili saqarTvelos im Tavkacs,romlis leqsebic mowafeobis dros siyvaruliT uzepirebia da romelTan umWidroesi urTierToba da mxardamxar moRvaweobac,sul male arguna bedma.

universitetis kursi, istoria-filologiis fakulteti berZnul-laTinur enaTa ganxriT 1887 w gazafxulze daasrula.saxelmwifo gamocdebic warmatebiT Caabara.imave zafxulSi iqve darCa,iSroma da kandidaტis xarisxi miiRo.rac imJamad iSviaTi yofila.

ექვთიმეს მოღვაწეობა სათავადაზნაურო სკოლასა და კლასიკურ გიმნაზიაში

1887 w. Semodgomaze eqvTime TbilisSi dabrunda,rogorc damwyebi pedagogi, Tbilisis,qarTul saTavadaznauro skolasa da klasikur gimnaziaSi laTinuri enis maswavleblad.axalgazrda maswavlebels male moupovebia jerovani avtoriteti da skolis gamge aleqsi WiWinaZe moiclelobis dros,Turme mas xSirad Tavis moadgiled tovebda.laTinuris garda mas TandaTan miuRia : geografiis, berZnuli enisa da istoriis gakveTilebic. 1894 wlidan ukve saswavleblis xelmZWvaneladf gadaiyvanes. Mmisi Tavdauzogavi Sromis Sedegad, skola saukeTeso maswavleblebiT dakompleqtebula,mowafeTa ricxvi didad momravlebula.swavlebis gaumjobesebiT moswavleTa codnis done amaRlebula.garda akademiuri warmatebisa, aq axalgazrdoba patriotuli suliskveTebiT imsWvaleboda da miuxedavad carizmis moxeleTa mxriv devna-Seviwrovebisa ,qeds ar ixrida.codnasac eufleboda da erovnul sarbielze samoRvaweod emzadeboda. Pedagogi da literaturaTmcodne ipolite karTagava ixsendba : “ gamgis etli,rom gamoCndeboda skola irindeboda.eqvTimes koridorSi gavlisas ara mxolod mowafeebi,maswavleblebic ki kedlebs ekvrodnen.sufTad Cacmuli da gakveTilmoumzadebeli moswavle ki ara maswavleblebic ki ver Cndebodnen.es mkacri direqtori uaRresad samarTliani da gulisxmieric iyo.igi yvelas ise Seuyavrda, vismes TvalSi rom Cavardnoda,xels ar amoisvamda.”

თაყაიშვილი სასწავლებელში ავტორიტეტულ და მისაბაძ პიროვნებად იყო აღიარებული.1904 წ.ექვთიმემ დატოვა ეს გიმნაზია სასწავლებელი ,მაგრამ კვლევითი მუშაობისთვის ხელის აღება არც უფიქრია.მან ქალთა მეორე გიმნაზიაში განაგრძო ისტორიის სწავლება

ექვთიმეს პირველი ნაბიჯები მეცნიერებაში

მecnieruli muSaoba niko Mმarisa da dimitri baqraZis CagonebiT dauwyia. rogorc Tavad ambobda : “ imxnad ukve garkveuli mqonda muSaobis mTavari mizani : Semekriba masala saqarvelos istoria_arqeologiisaTvis, yoveli Zala mexmara ZeglTa daRupvisa da dakargvisagan gadasarCenad, rac SeiZleba meti gamomemzeurebina da misawvdomi gamexada mkvlevarTaTvis. am muSaobaSi, rom Sevedi sul imas vSiSobdi yovel nabijze ai es ar daikargos , ai es ar waxdes meTqi. vcdilobdi yvelaferi amewera, gadmomeRo, Camexata, rac SeiZleba meti gamomeca, SemeZina Semomewirvebina da sabolood muzeumi Semeqmna, rom es yovelive saimedod yofiliyo Sig Senaxuli.” ase mimdinareobda wlebis ganmavlobaSi misi samecniero muSaoba isic ZiriTad pedagogiuri saqmianobisagan Tavisufal dros. “siZveleebs Zebna, rom davuwye almacerad micqerdnen, ambobdnen amisaTvis daamTavra umaRlesi, sxva saqme ver gamonaxao” werda is . 

ნიკო მარი

                                                       დიმიტრი ბაქრაძე

                                                            

ექვთიმე სხვადასხვა საზოგადოებრივი ორგანიზაციის წევრი და დამაარსებელი

samecniero muSaobis Tavdapirveli farTo sarbieli axalgazrda pedagogs gadaeSala qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoebaSi romlis wevradac is airCies 1889 w. mas sazogadoebis wignsacavSi uwesrigod Tavmoyrili Zveli qarTuli xelnawerebi aRunusxavs, aRuweria da wesrigSi mouyvania. eqvTime aseve iyo sxvadasxva sazogadoebrivi organizaciis wevri .

1892w. ---kavkasiis studentTa gamgeobis wevri.

1894w. ---eqvTime iyo rusuli arqeologiuri sazogadoebis wevri.

1901w. --- wevr-korespodenti moskovis arqeologiuri sazogadoebis.

1908w. ---wevri ruseTis aRmosavleTmcodneTa sazogadoebis Tbilisis ganyofilebisa.

1929w. ---qarTvel marTlmadidebelTa sazogadoebis wevri.

Ees aris arasruli CamonaTvali im sazogadoebisa Tu organizaciebisa sadac eqvTime sapatio wevrad iTvleboda. eqvTime TayaiSvili sxvebTan erTad da damoukideblad aris damaarsebeli ramdenime muzeumis, biblioTekis da sazogadoebis. 1889w. baqraZem da TayaiSvilma daarses “ saqarTvelos saerzarqoso muzeumi, romelSic moaTavses xmarebidan gamosuli Zveli saeklesio wignebi, xelnawerebi da nivTebi.

1893w. man daarsa Jurnali moambe.

1900w. daarsa saqarTvelos saistorio da saeTnografio sazogadoeba, romlis xelmZRvaneli Tavad iyo 1921 wlamde. maSindel rTul politikur situaciaSi msgavsi sazogadoebebis daarseba iyo friad gabeduli wamowyeba. gansakuTrebiT ki aRsaniSnavia “saistorio da saeTnografio sazogadoeba” sadac eqvTimem mowinave qarTvelTa nawili Semokriba, maT Soris qarTveli samRvdeloebac. sazogadoebis damfuZnebel wevrebs Soris iyvnen qarTveli sasuliero pirebi: vasil karbelaSvili, ambrosi xelaia, kalistrate cincaZe, k.kekeliZe, kiron saZagliSvili da sxvebi. Mmravalmxrivma samecniero saqmianobam didi popularoba moutana sazogadoebas. 

ექვთიმეს ღვაწლი,ისტორიის,როგორც მეცნიერების განვითარებაში

ivane javaxiSvili werda: “eqvTime TayaiSvilma qarTul saistorio mecnierebas didi samsaxuri gauwia da yovel mkiTxavs da mkvlevars saSualeba misca qarTul saistorio wyaroebis Seswavlas Sesdgomoda.” marTlacda man saqarTvelos uZvelesi istoriis mravali SesaniSnaviDZegli gamoavlina. man fexiT moiara mTeli saqarTvelo, dadioda soflebSi, eZebda siZveleebs. erT-erTi aseTi mogzaurobis dros mRvdel suxiaSvilis ojaxSi suramSi TayaiSvils unaxavs xelnaweri, romelic SemdegSi “parxalis”saxelitaa cnobili.amis safuZvelze moxda “Satberduli moqcevis” axleburi wakiTxva da daTariReba.aseve Zalze mniSvnelovania 1908 წელს "აღმოჩენილი ხელმწიფის კარის გარიგება "es Zvirfasi dokumenti vipoveT-wers eqvTime.”qarTlSi mogzaurobis dros gapartaxebul saxlSi amoviReT nagvidan,romelic Cven Tvalwin gamogves oTaxidan.”1891wels man gamosca axali varianti wminda ninos cxovrebisa anu meore nawili “qarTlis moqcevisa”.Zalze sainteresoa mis mier gamocemuli publikaciebi da masTan darTuli SeniSvnebi da komentarebi,romlebic saintereso pirvelwyaroebs Seicaven. arcerT mecniers imdeni warwera ar moupovebia,ar waukiTxavs,kinklosi ar ganumartavs,qoronokoni ar auxsnia,qronologiuri tabulebi ar Seudgenia,ramdenic TayaiSvilma SeZlo.

 is monawileobda qarTuli enisa da istoriis swavlebis metodikuri sakiTxebis garCevaSi.eqvTime rogorc,saukeTeso maswavlebeli istoriisa,Tbilisis me-2 qalTa gimnaziidan gadahyavT Tbilisis me-2 progimnaziaSi. TayaiSvilis damsaxurebaa Tundac,mxolod istoriis dargi, romelic uyoymanod imsaxurebs did Sefasebas.

ექვთიმე,როგორც არქეოლოგი და ეთნოგრაფი

 eqvTime TayaiSvils Zalze didi wvlili miuZRvis saqarTveloSi arqeologiuri saqmis ganviTarebaSi. misi iniciativiT ewyoboda sxvadasxva arqeologiuri eqspediciebi saqarTvelos sxcadasxva kuTxeebSi:leCxumSi,svaneTSi,aseve monawileobda vanis akropolisis gaTxrebSi da a.S. misi wyalobiT nravali arqeologiuri Zegli gadaurCa dakargvas,datacebas,sazRvargareT gayidvas.aRsaniSnavia eqvTimes naSromi”masalebi kavkasiis arqeologiisaTvis”,aRniSnuli naSromi saimperatoro arqeologiurma sazogadoebam 1911 wlis 28 marts oqros medliT daajildova. Ggiorgi TumaniSvilma eqvTimes “qarTvel arqeologTa nestori”uwoda.

 eqvTimes did wvlili miuZRvis eTnografiuli saqmis ganviTarebaSic,is eTnograpias Tvlida saqarTvelos istoriis mesame wyarod.masalebis Sesakrebad dagzavna saqarTvelos sxvadasxca kuTxeSi sagangebod SerCeuli pirebi.amave dros TiToeul qarTvels mouwoda: SeekribaT,miewodebinaT,Zveli xelnawerebi,sigel-gujrebi,iaraRebi,samkaulebi da a,S,romlebic umniSvnelovanes cnobebs mogvcemdnen qarTuli eTnografiis Sesaxeb.amgvarad TayaiSvilis meTaurobiT marTlacda titanuri SromoT mokle xnis ganmavlobaSi damkvidrda CvenSi etnografiuli muSaoba mecnieryl safuZvlebze da Seiqmna qarTuli muzeumi,sadac eTnografiuli masala mZlavrad iyo warmodgenili.\

ექვთიმეს მუშაობა ეპიგრაფიკული და ნუმიზმატიკური კუთხით

 rogorc niko mari ambobda TayaiSvili iyo ZvelqarTuli warwerebis Cinebuli wamkiTxvelic.man pirvelma Caayena istoriuli mecnierebis samsaxurSi qarTuli epigrafikuli Zeglebi.Tavad moipova uamravi warwerebi,romlebic uxvad gvxvdeba qaerTul mTasa da barSi.eqvTimes wyalobiT igi xelidan moucilebel wyarod iqca saqarTvelos istoriis mkvlevarTaTvis. qarTuli epigrafikis winaSe misi Rvawli da damsaxureba didia da ganuzomeli.

 TayaiSvili Tavad werda:”Cven,Tavidan miznad davisaxeT qarTulisa da saqarTveloSi moWrili fulebis koleqciebis Sedgena da am dargSi TvalsaCino Sedegebsac mivaRwieT”.Tavdauzogavi Sromis Sedegad man uamravi numizmatikuri masala aRmoaCina da gamoitana saaSkaraoze.numizmatikuri masalis Seswavlis saqmeSi misi Rvawli yvelaze didia da amave masalis Seswavlis saqmeSi pirvelTagania.

ექვთიმეს,როგორც ფოლკლორისტისა და ლინგვისტის მუშაობა

rodesac eqvTimem saistorio da saeTnografio sazogadoeba daaarsa samoqmedo progranaSi erT-erT miznad folkloruli masalebis:moZieba,Seswavla,da gamoqveyneba daisaxa.”visac ra SeuZlia Caiweros,mogvawodos xalxuri zRaprebi,simRerebi,gamocanebi,arakebi,Tqmulebani, Selocvebi,”mouwodebda eqvTime saqarTveloSi mcxovreb TiToeul  adamians.misi Tavdauzogavi Sromis Sedegad:moiZies,dakargvas gadaarCines,gamoaqveynes 2000-mde xalxuri leqsi,118 gamocana,1385 araki,33 zRapari,16 simRera Tavisi notebiT da a.S.marTlac,.rom didia  TayaiSvilis Rvawli qarTuli zepirsityvierebis masalebis Sekrebis ,organizaciis da publikaciis saqmeSi.

 Llingvisturi sakiTxebiT eqvTime jer kidev studentobis periodSive iyo dainteresebuli. saqarTveloSi dabrunebis Semdeg ki ereoda saTanado saqmeebSi da rogorc pedagogi yuradRebas aqcevda enebis swavlebi mdgomareobas.TayaiSvili imdenad aRiarebuli iyo qarTuli enis mcodned,rom kavkasiis saswavli olqma masve ando qaerTuli enis swavlebis prograbis Sedgenis xelmZRvaneloba.eqvTimes kargad esmoda enaTmecnierebis roli istoriis kvlevaSi da didaTac afasebda Cvens lingvistebs da yovelnairad uwyobda xels maT profesiul saqmianobaSi.

ექვთიმეს კვლევები ლიტერატურასა და გეოგრაფიაში

TayaiSvils didi damsaxureba miuZRvis agreTve qarTuli literaturuli Zeglebis Seswavla gamoqvaynebis rTul saqmeSi.gansakuTrebiT aRsaniSnavia saxelganTqmuli ‘Описание”

..,romlis orive tomSi mravali aTeuli Txzulebaa garCeuli,gaanalizebuli.vefxistyaosnis dawyebul me-19 saukunis pirveli naxevris ucnobi SinamgosanTa leqsebiT damTavrebuli.aRniSnulma naSromma 1907w.ruseTis samecniero akadeemiis mxridan didi gamoxmaureba pova.calke aRsaniSnavia eqvTimes mier gamoqveynebuli vefxistyaosnis 50 aTiode xelnaweri,romlis meSveobiTac dadginda, rom  me-17saukuneze ufro adrindelixelnaweri Cven jer ar mogvepoveba.aseve nayofired aqvs eqvTimes gamokvleuli:”abdulmesianis”, ”Tamarianis”,”visramianis”,”amiran-darejanianis”,”rostomianis”,beTanianis”, ”qilida da damanas”,”mesudanianis”, “omanianis”,Teimuraz batoniSvilis rusTvelogiuri SeniSvnebisa da sxvaTa mravalTa  xelnawerebi.eqvTime TayaiSvilis moRvaweobis gareSe gaWirdeboda ara mxolod Zveli qarTuli literaturis samecniero kursis Seqmna,aramed TviT is istoriac ver iqneboda im doneze romelzec is axla dgas.

 eqvTime TayaiSvili istoriuli geografiis sakiTxebsac ikvlevda. mTelicxovrebis manZilze sxvadasxva mogzaurobaTa dros sofelTa saxelebs,arkvevda miviwyebul sofelTa adgilmdebareobas,mosaxleobis tomobriv vinaobas da gvarTa ganStoebebs ,kuTxidan kuTxeSi Tu kuTxeebSi.

უნივერსიტეტის დაარსება

rodesac eqvTime TayaiSvilis sazogadoebriv moRvaweobaze vsaubrobT warmoudgenelia ar SevexoT qarTuli universitetis daarsebasac.eqvTime am didi saqmis yvelaze ufro moTaveTa Soris aRmoCnda.universiteti gaixsna 1918 wlis 26 maiss.is dRe iqca qartuli kulturis axali istoriis erT-EerT umniSvnelovanes TariRad,romelsac erTnairi eTuziazmiT Seegeba ,rogorc dedaenaze umaRlesi ganaTlebis miRebis mowyurebuli ymawvilkacoba, is ,universitetis damaarsebeli da pirveli gamgeblebi Tu leqtorebi.maT Soris eqvTime TayaiSvilic.1918 wlis maisSi sabWom mianiWa doqtoris xarisxi.universitetis daarsebis Semdeg man miatova gimnaziaSi maswavlebloba da mTeli suliT da guliT CaerTo universitetis saqmianobaSi.mis pirad arqivsi SemorCenili konspeqtebi,amonawerebi,terminologiuri Ziebani,sagamocdo programebi  da sxva saTanado masalebi mowmoben,Tu ra didi siyvaruliT, gulmodginebiT,novatoruli SemarTebiT ekideoda igi sauniversiteto saqmes.

ექვთიმე საქართველოს ოკუპაციის დროს

1921 w. Tebervali, saqarTvelos XI wiTeli armia uaxlovdeba. q.Tbilisis dacla dReebis sakiTxadRa iqceva. Qalaqi panikaSia.mTavroba tovebs qalaqs da TiTqos droebiT,quTaisSi gadadis.Tan miaqvs xazinis qoneba da Tbilisis siZveleTsacavebis uZvirfasesi,istoriulad gansakuTrebiT Rirebuli nawili.am ukanasknelis gamzadeba-gagzvnas TayaiSvils avaleben,magram TviT misi gayoleba sayovelTao panikaSi aRaravis axsendeba. 60 wels miRweuli mecnieri da muzeumTa mesveuri iZulebulia,sanagve cxen-urmiT gavides sadgurSi,moTavsdes ukanasknel matarebelSi da Cavides quTaisSi.quTaisidan maleve gadadian baTumSi.baTumidan ki parizSi.amgvarad iwyeba eqvTime TayaiSvilis meoTxedsaukunovani odisea,romelic mas mraval simwares agemebs.pirveli simware gamgzavrebis dilasve scems eldas.franguli kraiseri,romelsac isini unda gahyolodnen, daTqmul droze adre gadis.eqvTime da misi Tanamgzavrebi iZulebuli xdebian,patara,kerZo gemSi Casxdnen.azvirTebuli zRvidan bewvze gadarCenilebi,gaognebulebi Cadian stambuls,iqedan ganZeulTan erTad midian marselisken,sadac CaaRwven 10 aprils.qonebas abareben safrangeTis saxelmwifo bankis iqaur ganyofilebas.ganZis mesakuTred oficialurad saqarTvelos mTavroba iTvleba,faqtobrivad ganZs TayaiSvili meurvobs.

ემიგრაციის 24 წელი

eqvTime Tavidan parizSi dasaxlda,1922 wlidan ki levilSi gadavida.parizSi 24 wliani cxovrebis ganmavlobaSi,icavda qarTul erovnul saunjes kars momdgari svavebisagan: niu-iorkisa Tu britaneTis muzeumis warmomadgenlebis,germaneli faSistebis,amerikis SeerTebuli Statebis warmomadgenlebisa da TviT safrangeTis mTavrobisagan.

EeqvTimem sasamarTloSi moigo saqme graf aleqsandre obelinskis qvrivis,samegrelos ukanaskneli mTavris nikoloz dadianis asulis,salome obalinskaias winaaRmdeg.am ukanasknels pretenzia hqonia zugdidis muzeumidan gatanil ganZeulobaZe.

saunjis dacvis,eris winaSe moraluri pasuxismgeblobis gamo,TayaiSvils materialuri siduxWirec stanjavda.xSirad usadilod rCeboda. 1934 w. TebervalSi, eqvsi dRe ar usadilia, martSi cameti,mxolod naxevari litri rZiTa daa puriT ikvebeboda.ukiduresi gaWirvebis gamo,Turme eqvTimes SeuZenia Txa da TviTonve aZovebda.

Miuxedavad didi siduxWirisa,eqvTime safrangeTsi ganagrZobda Tavis mecnierul moRvaweobas.amyarebs kontaqts evropis progresul mecnierebTan,romlebic pativiscemiT iReben mas,rogorc cnobilsa da damsaxurebul mkvlevars.igi moxsenebebiT gamodis,ecnoba evropel antikvariatebTan moxvedril qarTul Zeglebs da zrunavs maT SeZenaze,drogamoSvebiT beWdavs werilebs iseT JurnalebSi,rogoricaa …''byzantion''"journal Asiatique"…..da sxva.aqveynebs or wigns “ 1910 w.eqspedicia leCxum-svaneTSi” da “ 1902w. eqspedicia kola-olTisSi”.  

დაბრუნება

1945 wels eqvTime TayaiSvilisaTvis dgeba sanukvari da saocnebo dRe.82 wlis moxuci samSobloSi brundeba da Tan moaqvs erovnuli saunje,romelsac 24 wlis ganmavlobaSi fxizel guSagad edga.am wlis ganmavlobaSi :SimSili, wyurvili da sicive gaxdnen misi cxovrebis Tanamgzavrni.gansakuTrebiT damZimda misi cxovreba,roca sayvareli meuRle nino polტორაცკაია gardaicvala,magram mainc ar gatexila,ganZidan erTi monetac ki ar dauTmia.mezoblebi rom aWmevdnen xolme samadlod,swored im periodSi gamougzavna Tbilisis universitets unikaluri biblioTeka. Roca dro dadga,dro misi samSoblosi dabrunebisa,rigiani tanisamosic ki ar aRmoaCnda.

1945 w. TviTmfrinavi Tbilisis aeroportSi daeSva,trapidan Camosulma maRla aixeda,madloba Seswira ufals,mere daixara,miwa aiRo da eambora.

Tavis da ninos SvilobilTan,lidiasTan dasaxlebula.didi pativiT miiRo sazogadoebam eqvTime,Tbilisis saxelmwifo universitetSi aRadgines profesorad,airCies akademiis wevrad. mSobel miwaZe dgomam energia Semata,TiTqos gaaxalgazrdavdao.zedized ramdenime naSromi gamosca.

Eqimebi urCevdnen naklebi emuSava da meti daesvena,is ki piriqiT iqceoda.xSirad avadmyofobda-organizmi veRar uZlebda aseT datvirTvas.

patriarq kalistrate cincaZes ZalZe hyvarebia eqvTime.didad afasebda mis Rvawls.ioსeb megreliZisaTvis uTqvams kidec: "eqvTime wmindanebSi Casaricxi kaciao”.

simSvide didxans ar gagrZelebula... eqvTimes devna dauwyes,daapatimres misi Svilobili lidia,daaSines momvleli qali da manac Sewyvita moxucTan siaruli.axali ki vera da ver iSova-teroris SiSiT aravin ekareboda axlos. “pedagogiuri datvirTvis uqonlobis gamo “ universitetidanac gaaTavisufles,mere xma dauyares SinapatimrobaSiao da masTan misvla yvelas aukrZales.TanaSemwemac miatova. pensiis micemac gauWianures,imizezebdnen,Tbilisis universitetSi muSaobis staJi ar hyofniso.Seviwroebulma saqarTvelos imdroindel cekas mdivans,mgelaZes miswera,Tavisi unugeSo mgdomareoba aRuwera da daxmareba sTxova : “ aRarc wera SemiZlian,aRarc kiTxva, magram goneba ar damikargvia da SemiZlian,vukarnaxo samuSaos Sinaarsi”_ swerda. pasuxi,ra Tqma unda,ar miuRia. Mainc ras erCodnen oTxmocdaaTi wlis moxucs,romeli politikuri mowinaaRmdege is iyo,riT gaxldaT saSiSi “ Zlevamosili” sabWoeTisTvis?! riT da- moudreklobiT,SemarTebiT,samSoblos siyvaruliT


ნინო პოლტორაცკაია 

უკანასკნელი გზა

1953 wlis 21 Tebervals,6 saaTze, misi amqveynidan gasvlis Jamic dadga. iq, zeciur saqarTveloSi,ganusvena ufalma misi daRlil-daqancul, ganawameb suls. Sxeuli ki vakis sasaflaoze dakrZales malulad.gaZeTebSi nekrologi mxolod dakrZalvis dRes dabeWdes.vinc eqvTimes gardacvalebis ambavi Seityo da panaSvidze mivida,dakrZalvaze mosvliT nuRar SewuxdebiTo, “Tavazianad” sTxovdnen.

criati,civi dRe idga. ormocdaaTiode kaciRa acilebda ukanasknel gzaze saqarTvelos meWurWleTuxucess.nabrZanebi iyo,procesia universitetTan ar SeeCerebinaT,magram katafalkis mZRols,romlisTvisac ioseb megreliZes fuli mieca, manqana swored universitetTan “gaufuWda” xuTiode wuTiT....

.......ათი წლის შემდეგ

"dakrZalvidan aTi wlis Semdeg gadawyda,eqvTime TayaiSvilis neSti მთაწმინდის sazogado moRvaweTa panTeonSi gadaesvenebinaT.gaTxares samare.kubo kargad iyo Senaxuli,amitom aRar SeucvliaT.akaki SaniZem misi gaxsna moindoma – eris winaSe pasuxs vagebT,raime gaugebroba rom ar moxdes,danamdvilebiT xom unda vicodeT,visi neSti gadagvaqvso.” kubos mowiwebiT avxadeT Tavi,gulis bagabugi da safeTqlebSi uros cema erTdroulad vigrZeni.veRarafers vamCenvdi... zogi ram cxadad da garkveviT davinaxe.pijakis yvela Rili Sekruli iyo... tansacmeli da fexsacmeli kargad Senaxuliyo..... didubeSi batonma akakim kidev erTxel isurva neStis xilva.ise daixara,TiTqos saidumlod ebaaseboda.momeCevana,rom eqvTimes xorci Sesxmoda da madlieri TvakebiT Sescqeroda akakis....... “-ixsenebs sergi durmiSaZe

gamoxda xani,madlierma erma eqvTimes mTawmindaze,didi ilias gverdiT miuCina ZvalTaSesalagi.mis gverdiT dakrZales parizidan Camosvenebuli misi meuRlis neSti,xolo deda eklesiam aRasrula RvTis neba da 2002 wlis 17 oqtombers,wminda evdemoz kaTolikosis xsenebis dRes,qveynisTvis maSvrali mamuliSvili wmindanad Seraxca.amieriTgan igi wminda eqvTime RvTiskacad ixsenieba.

Uflis meored mosvlisas sofels RvTis kacni ganikiTxaven.netav rogor warvdgebiT maSin didi eqvTimes winaSe.saiT gangviCens mudmiv samyofles?roca mogvimkian da RvTis sacerSi ganvicrebiT,vin viqnebiT netav-wminda xorbali Tu namja,cecxlSi dasawvavi? Manamde ki Tesvis Jamia... vTesoT keTili saqmeebi- egeb Cvenc gavxdeT Rirsni RvTis kacad wodebisa,egeb Segvewios wminda eqvTime da Tavis wiaRSi gangvisvenos.

eqvTime “ zecisa kaci da qveyanisa angelozi”.

ვესტუმრეთ ექვთიმეს მუზეუმს

2010 წლის 24 ნოემბერს, საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქის,უწმინდესისა და უნეტარესის ილია II -ის ლოცვა-კურთხევითა და ექვთიმე თაყაიშვილის საქველმოქმედო ფონდის ინიციატივითა და დაფინანსებით,ოზურგეთის რაიონ სოფელ ლიხაურში გაიხსნა ექვთიმე თაყაიშვილის მუზეუმი.

წყაროები

ი.მეგრელიძე "ექვთიმე თაყაიშვილი",გამომცემლობა "მეცნიერება", თბილისი 1989წ.

ა.სურგულაძე "ექვთიმე თაყაიშვილი", თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა

გ.ლომთათიძე "ექვთიმე თაყაიშვილი" ,თბილისი 2011 წ.

ექვთიმე თაყაიშვილის ცხოვრება და მოღვაწეობა,გამომცემლობა მეცნიერება, თბილისი 1966წ

გიორგი ლომთათიძე "ქართული კულტურის მემატიანე -ექვთიმე თაყაიშვილი"

გაზეთი "საპატრიარქოს უწყებანი" # 19 2003 წ. (ელდარ ბაბულაშვილი "ცათამომბაძავი ივერიის მეჭურჭლეთუხუცესი " )

"საბჭოთა საქართველო" , თბილისი 1990 წ.

ჟურნალი კარიბჭე #1 2005წ. ( კახაბერ კენკიშვილი "მაინც არ გატეხილა, მაინც არ გაუცია განძი,სამშობლომ რომ ჩააბარა")

საბჭოთა ენციკლოპედია

ka.wikipedia.org